BE i vë theksin mangësive të gjyqësorit në Shqipëri

Isabela Çoçoli
Zëri i Amerikës, Uashington

Në raportin e 2009-s të Komisionit Evropian për Shqipërinë thuhet se pamja e përgjithshme e marrëdhënieve të Bashkimit Evropian me këtë vend është inkurajuese dhe Marrëveshja e Stabilizim-Asociimit, që hyri në fuqi këtë vit, në përgjithësi po ecën normalisht. Raporti vë në dukje një sërë arritjesh në forcimin e institucioneve demokratike, por ende mbetet shumë për t’u bërë dhe një prej aspekteve më problematike është gjyqësori.

Pavarësia e institucioneve shtetërore, sidomos e gjyqësorit, duhet të përforcohet, por pak përparim është bërë për zbatimin e reformës së gjyqësorit, thekson raporti. Përpjekjet e qeverisë për të kufizuar pavarësinë e gjyqësorit e kanë politizuar debatin dhe kanë penguar përparimin. Raporti trajton në veçanti shprëthimin e depos së municionit në Gërdec në mars të 2008. Zyra e Prokurorit të Përgjithëshëm përfudoi hetimet e saj për shpërthimin dhe akuzat ndaj 29 zyrtarëve, përfshirë ministrin e Mbrojtjes iu paraqitën Gjykatës së Lartë.

Gjyqi u shty disa herë për çështje procedurale, vë në dukje raporti, dhe gjykata vendosi në muajin shtator ta pushonte çështjen kundër ish ministrit të Mbrojtjes, Fatmir Mediu, për shkak të imunitetit të tij si anëtar i parlamentit. Për të garantuar besueshmërinë në luftën kundër korrupsionit, thuhet në raportin e Komisionit Evropian, është i nevojshëm një proces i drejtë dhe transparent për të dënuar të gjithë personat përgjegjës, pavarësisht nga pozita që mbajnë.

Përsa i përket përmbushjes së kritereve politike për pranimin e vendit në Bashkimin Evropian, përparimi ka vazhduar dhe zgjedhjet e 28 qershorit 2009 përmbushën shumicën e angazhimeve ndaj OSBE-së, por Shqipëria nuk përmbushi standardet më të larta për zgjedhjet demokratike. Reporti thekson se kultura e dialogut mes partive kryesore politike degradoi para zgjedhjeve, gjë që pengoi përparimin e reformave në aspkete kyçe, si gjyqsori. Në përgjithësi, dialogy politik, një nga përparësitë themelore të partneritetit evropian, duhet të vihet në rrugë të mbarë, rekomandon raporti.

Shqipëria ka përparuar në përafrimin e legjislacionit, politikave dhe kapaciteteve të saj me standardet evropiane. Në muajin prill të 2009-s, Shqipëria paraqiti kërkesën për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian. Për përmbushjen e kësaj aspirate thuhet në raportin e Këshillit të Evropës, vendi duhet të bëjë më shumë, veçanërisht lidhur me shtetin e të drejtës dhe luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar.

Raporti trajton edhe çështjen e pronësisë dhe vë në dukje se është bërë pak përparim për konsolidimin e të drejtave të pronës. Pasiguria për këto të drejta, thekson raporti, pengon zhvillimin e tregut funksional të tokës dhe i mban investimet e huaja nën potencialin që ka vendi. Komisioni Evropian vlerëson hapat e Shqipërisë drejt një ekonomie funksionale tregu, megjithëse rritja ekonomike u ngadalësua këtë vit për shkak të krizës ekonomike globale.